LİMİTED ŞİRKET ORTAKLIKTAN ÇIKMA VE ÇIKARILMA HALLERİ

Çok ortaklı bir limited şirket kurulduğunda, şirketin sürekliliği, verimli ve kârlı  bir şekilde hedeflerine ulaşması ile birlikte ortaklarının uyum içerisinde olması temenni edilse de bazen durum istenildiği gibi olmayabilir. Ortağı şirketten çıkarmak veya ortağın şirketten çıkması gerekli olabilir. Ortaklar, uygulamada en çok pay devri yoluyla şirketten ayrılmaktadırlar. Çok fazla sorulan, faydalı olacağını düşündüğüm, şirketten ayrılma ile ilgili diğer durumlardan  “şirketten çıkma ve çıkarılma ” hususlarına bu yazımda değinmek istiyorum.

Limited şirketlerde ortaklıktan çıkma halleri:

 1-Şirket sözleşmesinde çıkma hakkının öngörülmesi:

Şirket sözleşmesi, ortaklara şirketten çıkma hakkını tanıyabilir, bu hakkın kullanılmasını belirli şartlara bağlayabilir. Sözleşmede verilen bir hak dolayısıyla ortaklıktan çıkarken dava açmak gerekmez. Ortaklıktan çıkma beyanında bulunulması yeterlidir. Şirket müdürü diğer ortakları bu durumdan haberdar ederek çıkan ortak veya ortakların paylarının şirketçe iktisabı, sermaye azaltılması veya devri hususları ile ilgili işlemleri başlatır.

2-Haklı sebeplerin varlığında dava açılarak çıkma ve çıkmaya katılma:

Her ortak, haklı sebeplerin varlığında şirketten çıkmasına karar verilmesi için dava açabilir.

Ortaklardan biri haklı sebeplerden dolayı çıkma davası açtığı takdirde, müdür veya müdürler gecikmeksizin diğer ortakları  haberdar ederler. Diğer ortaklardan her biri, haberin kendisine ulaştığı tarihten itibaren bir ay içinde; şirket sözleşmesinde öngörülen haklı sebep kendisi yönünden de geçerliyse, kendisinin de çıkmaya katılacağını müdürlere bildirmek ve açacağı bir dava ile haklı sebepler dolayısıyla  çıkma davasına katılma hakkına sahiptir.

Mahkemece ortağın/ortakların  şirketten çıkmasına karar verildiğinde, çıkan ortağın şirketteki payının  ne olacağına, hissenin devrine, payın şirketçe iktisabına, duruma göre ortağa payının gerçek değerinin ödenmesine ve şirketin sermayesinin azaltılması gibi hususlara da yer verilmiş olması gereklidir.

Mahkeme kararında ortağın payının akıbetinin belirlenmemesi ve şirketin de ortaklar genel kurulu kararı almaması durumunda  mahkemece verilen ortaklıktan çıkma kararının ticaret sicilinde tescili mümkün olamayacaktır.

Limited şirketlerde ortağın ortaklıktan çıkarılması halleri::

1-Ortağın şirket sözleşmesinde öngörülen sebeplerin varlığı halinde genel kurul kararıyla ortaklıktan çıkarılması:

Şirket sözleşmesinde, bir ortağın genel kurul kararı ile şirketten çıkarılabileceği sebepler öngörülebilir. Şirket sözleşmesinde öngörülen bir sebeple ortağın ortaklıktan çıkarılmasına ilişkin genel kurul kararları, genel kurulda temsil edilen oyların en az üçte ikisinin ve oy hakkı bulunan esas sermayenin tamamının salt çoğunluğunun bir arada bulunması halinde alınabilir.

Çıkarma kararına karşı ortak, kararın noter aracılığıyla kendisine bildirilmesinden itibaren üç ay içinde iptal davası açabilir. Ortak, bu bildirimin akabinde, söz konusu genel kurul kararına karşı üç ay içerisinde iptal davası açma hakkına sahiptir. Noter kanalıyla bildirimde bulunulmadığı müddetçe, üç aylık süre başlamış kabul edilmeyecektir. Söz konusu üç aylık süre, hukuki niteliği itibariyle hak düşürücü süre olduğundan, bu süre geçtikten sonra ortak dava açma hakkını yitirecektir.

Şirketin istemi üzerine ortağın mahkeme kararıyla haklı sebebe dayanılarak şirketten çıkarılması hâli saklıdır.

İki ortaklı limited şirketlerde  ortak sayısının üçte ikisi oy birliği anlamına geldiğinden  çıkarılmaya ilişkin genel kurul kararının alınması mümkün gözükmemektedir. Dolayısıyla bu şirketlerde, haklı sebep olsa dahi ortaklardan birinin, diğer ortağı şirketten çıkarma imkânı yoktur.

Bir ortağın şirketten çıkarılma sebeplerinin sonradan şirket sözleşmesine konulabilmesine dair sözleşme değişikliği, şirket sermayesini temsil eden tüm ortakların genel kurul toplantısında oy birliği ile karar almasıyla mümkündür.

2- Haklı sebeplerin varlığında ortaklar genel kurul kararına dayanılarak mahkemece ortağın ortaklıktan çıkarılmasına karar verilmesi:

Haklı sebep genel anlamda, ortaklık ilişkisinin devamını olanaksız kılan bir durumdur. Ortaklar arasındaki ciddi anlaşmazlıklar Yargıtay tarafından haklı sebep olarak kabul edilmiştir. Haklı sebeplerin varlığında ortaklar genel kurul kararı alarak mahkemece ortağın ortaklıktan çıkarılmasına karar verilmesini isteyebilir. Mahkemece verilen karara istinaden müdürler, durumu ortaklara bildirerek, çıkarılan ortak veya ortakların paylarının şirketçe iktisabı, sermaye azaltılması veya devri hususları ile ilgili işlemleri başlatır.

Limited şirketlerde, şirketten çıkma ve çıkarılma halleri ile ilgili alınan genel kurul kararı ve kesinleşmiş Mahkeme kararına göre çıkan veya çıkarılan ortak/ortakların paylarının şirketçe iktisabı, sermaye azaltılması veya devri işlemleri tamamlandıktan sonra hususlar Ticaret Sicili Müdürlüğünce tescil edilir.

Semra AYSEVİNÇ

Samsun Ticaret Sicili Müdürü / Mali Müşavir